Print-ISSN 3079-2886; E-ISSN 3079-2894

Şimali İraqin Koloş formasiyasının (paleosen-aşaği eosen) fasiyalarının analizi

Mahmud, Əli Mustafa; Əl-Cobouri, Əli İsmayıl

Məqalədə paleosendən alt eosenə qədər Şimali İraqın Koloş formasiyasının litofasiyaları təsvir olunur. Formasiyalar enli zolaq şəklində təxminən şimali-qərb - cənubi-şərqə doğru yönəlmişdir. Formasiya əsasən klastik süxurlardan ibarətdir – tünd boz və ya qara gilli şistlərdən, yaşıl qumdaşlarından, nazik təbəqələrin tək-tək konqlomeratlı qumlu əhəngdaşıları ilə növbələşən gilli əhəngdaşlarından. Çöl işlərinə və petroqrafik tədqiqatlara əsaslanaraq aşağıdakı əsas fasiyaları ayırmaq olar: klassik turbitid, massiv qumdaşıları, caqıl daşlı qumdaşıları, girintili konqlomerat, sementləşmiş konqlomeratlar və plankton foraminiferli vakk mikrofasiyaları. Belə nəticəyə gəlinmişdir ki, çöküntütoplanma şəraiti turbitid olubdur və kəsilişin üst hissəsində böyük sıxlıqa malik yüksəksurətli axınların təsiri altında əmələ qəlibdir, bu kobuddənəli və çaqıl daşlı konqlomeratlarda əks olunmuşdur. Eyni zamanda alt hissədə az sıxlığa malik aşağısurətli axınlar, xırdadənəli gillərin və pelagik və yarıpelaqik əhəngdaşılı süxurların əmələ gəlməsinə səbəb olmuşdur. Həmçinin fasiyaların analizi göstərir ki, yuxarı istiqamətdə dayazlaşma sualtı gətirmə konusu aşağıya doğru yuxarı gətirmə konusu, orta gətirmə konusu, xarici gətirmə konusu və hövzə çöküntütoplama şəraitinə doğru baş vermişdir.