Xəzər dənizi tarixində holosen mərhələsi
Rıçaqov Q.İ.
Müəllif tərəfindən tərtib edilmiş paleocoğrafi rekonstruksiyalarda geomorfoloji analiz metodu əsasında qeyd edilir:
1. Yeni Xəzər transqressiyası
- Xəzər dənizinin buzlaqarası dövrlər üçün səciyyəvi olan müstəqil
transqressiyadır. Onun başlanğıcı 10 min il əvvəl olmuşdur. 2. Holosen
tarixində strukturasına görə alt və üst yeni Xəzər çöküntüləri sərhəddində
markir horizontlu 4 mürəkkəb mərhələ ayrılmışdır. 3. Tərtib olunmuş metoddan
istifadə əsasında: a – holosendə Xəzər dənizinin səviyyəsinin dəyişmə əyrisi qurulmuşdur;
b – holosendə dənizin səviyyəsinin dəyişmə amplitudası təyin edilmişdir; c –
subatlantik epoxasında proqnoz məqsədi ilə əlaqədar məsələlərin həlli zamanı
holosenin çox mühüm əhəmiyyətli (-30m-dən -25m-ə qədər “risk zonası”) dəniz
səviyyəsinin dəyişmə amplitudası təyin edilmişdir. 4. Tərtib edilmiş metod
əsasında əldə edilmiş məlumatlar holosendə Xəzər transqressiyalarının iqlim
təbiətinin primatılılığına dəlalət edir.